Het belang van investerend vermogen

Jack Kruf

De vraag van onze burgers om meer te investeren in onze stad, Fort Auvergne, heeft geleid tot een stevige bestuurlijke reflectie. De heidagen waren intensief en confronterend. Veel ontwikkelingen inzake klimaat, water, energie, veiligheid nopen tot nieuwe investeringen, dit om de resilience van stad en samenleving op peil te houden, nu en in de nabije toekomst. En dat geld is er niet. Het investerend vermogen van de overheid is ver onder de maat: de reserves zijn leeg, de schuldposities zijn het laatste decennium toegenomen en de solvabiliteit is erg laag (12%).

Als bestuur van de stad kwamen wij plots tot het inzicht dat wij niet meer moeten denken in uitgewerkte masterplannen, blauwdrukken en talloos nieuw beleid met telkens weer die ambities. Dat laatste kenmerkt ons. Ineens werd ons duidelijk dat het denken in eindbeelden erg gedateerd is. Strategie en beleid maken is mooi maar levert meestal droombeelden, die toch morgen al beschouwd worden als bestuurlijke hallucinaties. Ambities hebben, het is bestuurlijk absoluut een doodlopende weg. Geen enkele burger gelooft ons meer: “Daar heb je ze weer”, horen wij ze denken.

Daarom hebben wij per direct onze eigen ambities afgelegd en ons opengesteld voor een geheel nieuwe houding en aanpak.

Uit de (intensieve) gesprekken, die wij inmiddels met onze bedrijven, instellingen en burgers hebben gevoerd, blijkt dat er veel investerend vermogen in de samenleving zit – veel meer dan wij dachten – en dat blijkt dat wij als bestuur van de stad ons beter kunnen richten op het losmaken c.q. aantrekken hiervan. Daar hoort volgens onze gesprekspartners wel een nieuwe vorm van bestuurlijke regie bij, die nergens anders kan worden belegd. Met lange lijnen en contracten én met bestuurlijke voorspelbaarheid. In een permanent politiek verschuivend landschap wordt dat een uitdaging.

Een nieuwe bestuurlijke koers dus voor ons: niet zelf met allerlei plannen komen en met ambities strooien, maar luisteren naar de samenleving, haar faciliteren, stimuleren, verbinden. Er is ook geen andere keuze eigenlijk. Doorberekening van de noodzakelijke omvang van het investerend vermogen voor onze stad leert ons dat wij als bestuur slechts 8% in kas hebben voor wat echt nodig is. Hm.

Het spel is inmiddels op de wagen om investeerders gericht te vinden, te verleiden en te contracteren. Als bestuur gaat bij ons nu het roer drastisch om. Van de zogenaamde eigen en autonome sturing naar werken in allerlei publiek-publieke en publiek-private samenwerkingen en ketens. Een totaal nieuw concept voor ons. Niet zélf investeren, maar werken langs de lijn van het bieden van stimulerende kaders teneinde bedrijven, burgers en instellingen hun kennis en kunde te kunnen laten inbrengen op de maatschappelijke transities, die voor ons liggen.

Wij moeten als bestuur ons transformeren van spender naar enabler

Wij moeten als bestuur ons transformeren van spender naar enabler, van op-het-pluche-zitter naar regisseur en verbinder, van bewaker-van-de (mazen van)-wet naar mogelijk-maker, van de overdreven focus op rechtmatigheid naar maatschappelijk ondernemerschap, van ambitiemannetjes en -vrouwtjes naar realisten, van de-wijsheid-in-pacht-hebben naar luisterrrrrren.

De lanen in, de paden op dus. Het bestuur van Fort Auvergne heeft in de spiegel gekeken en is veel wijzer geworden. Nieuwe koppelingen maken is het devies. Veranderen is noodzaak. Wij hebben het licht gezien.

Burgemeester borgt veiligheid

Van onze correspondent in Fort d’Auvergne

Het bestuur van de stad heeft op vakkundige wijze de veiligheid en de openbare orde met Oud en Nieuw 2018/2019 in zijn stad weten te borgen.

Voorafgaand, in de maanden naar dit evenement, hebben de bestuurders intensief en vooral constructief overleg gevoerd met alle bewoners hoe dit bijzondere feest van jaarwisseling te kunnen vieren, zodanig dat iedereen zich veilig voelt. Een schoolvoorbeeld dan kan worden geduid als goed bestuur en verbindend leiderschap.

Initiatiefnemer voor de kerstboomverbranding, Bob Janse-Van Bergen, begreep heel goed dat met een krachtige wind van zee de stad gevaar zou gaan lopen en dat het vragen om problemen zou zijn geweest. Hij heeft het voortouw – in goed overleg met de burgemeesters – genomen om de plannen de wijzigen. Dit doe je niet zomaar. Bob: “Uit respect voor de wijze inzichten van de burgemeester en met veel begrip voor de medebewoners hebben we er dit jaar afgezien van de spectaculaire kerstboomverbranding. Het is ook gewoon je gezond verstand gebruiken, toch? Samen het glas heffen op het nieuwe jaar is ook mooi, vonden wij.”

De bijzonder goede band van de  burgemeester met de jeugd heeft ertoe geleid dat een enorme luchtvervuiling, vele gevoelens van onveiligheid, het verlies van het vertrouwen in de overheid en last but not least grote schade door kerstboomverbranding op het strand en het oude centrum van de stad zijn voorkomen.

Ook de burgemeester onderstreept de goede band: “Een traditie is goed, maar deze moet niet ten koste gaan van een veilig Oud en Nieuw. Mijn stevige ankers in de samenleving leidde tot het zelfinzicht van de initiatiefnemers. Daar heb ik bewondering voor. Vele honderduizenden euro’s aan belastinggeld voor inzet van brandweer en politie zijn voorkomen, nog afgezien van de schade die het evenement had kunnen veroorzaken. We hebben dit geld in de gemeentekas kunnen houden door goed bestuur te leveren in nauwe samenspraak met onze burgers. Dat is mooi, want de middelen zijn schaars. U weet, wij gaan altijd zorgvuldig om met belastinggeld. Regeren is vooruitzien, weet u.”

‘Een proefballonnetje oplaten’

Het bestuur van de stad Fort Auvergne maakt het voor iedereen mogelijk om – naar het Nederlandse spreekwoord – een proefballonnetje op te laten. Alles gebeurt tegenwoordig real-time. Voor proefballonnetjes is er weinig ruimte meer in het openbaar bestuur. Het ritme van Tweede Kamer, de provinciale staten, gemeenteraden en colleges, de permanent alertheid van de media en de social media als een eigen organisme slaan de klok van het directe heden. Niet altijd succesvol, wenselijk of soms gewoon onhandig. Zelfs ministers en presidenten vechten hun standpunten vandaag de dag real-time en in het openbaar uit. Niet effectief bij het vinden van duurzame en effectieve oplossingen.

Zou het kunnen dat het proefballonnetje hernieuwde kansen biedt voor beter bestuur en dat het besloten karakter van een virtuele stad daarbij een extra voordeel kan zijn?  Geeft het ons een nieuwe en tegelijkertijd klassieke c.q. beproefde methode in handen om de kwaliteit van publiek besturen én handelen te verrijken en te versterken?

Een oefenruimte binnen de stad, waar proefballonnetjes opgelaten kunnen worden. We gaan met de ballon dan terug naar onze kindertijd om met open en oprechte blik te aanschouwen wat er gebeurt. Gaat hij hoog en waait naar nieuwe landen, over de grenzen heen, het avontuur tegemoet, of blijft hij hangen in de eerste beste boom. Iedereen kan zich nog dat gevoel herinneren, toch? Een proefballon kan het inzicht in de echte wereld sterken. Dit oude gezegde kan een mens op nieuwe gedachten brengen, dat ook. Instrument dus ook voor creatie en innovatie.

Een proefballonnetje zou weer onderdeel kunnen worden van het publieke bestuur en management. Een vorm van scenario-denken. Een onderdeel van design-denken. Eigenlijk een geweldig instrument omdat het ex ante inzicht geeft in aanpak en route. Voorkomt ook brokken als de echte plannen door college en raad worden vastgesteld en het spel op de wagen is. Het proefballonnetje als onderdeel van het proces van diagnose-strategie-beleid-uitvoering. Cool. Goedkoop ook.